Τα παιδιά, κατά μέσο όρο, στα δυόμισι πρώτα χρόνια της ζωής τους, αρχίζουν να εκφράζουν εντονότερα τις φοβίες τους. Φοβίες που συνήθως αφορούν ζώα, αντικείμενα, ανθρώπους ή/και στοιχεία της φαντασίας τους. Αρκετά συχνά, οι γονείς τρομαγμένοι από τις αντιδράσεις των μικρών τους, ψάχνουν να βρουν άμεσες λύσεις και τρόπους αντιμετώπισης. Πριν όμως από οποιαδήποτε αντίδραση, καλό θα ήταν να θυμάστε πως ο φόβος είναι φυσιολογικό, και αναπόσπαστο κομμάτι της συναισθηματικής/ψυχολογικής ανάπτυξης του παιδιού. Καθώς το παιδί, γνωρίζει και αντιμετωπίζει τους φόβους του, επέρχεται και η συναισθηματική του ωρίμανση. Παρόλα αυτά, το περιβάλλον του θα παίξει σημαντικό ρόλο στο αν το αντικείμενο του φόβου του θα μετατραπεί σε φοβία. Ακόμα, το περιβάλλον του θα επηρεάσει τον τρόπο και το θάρρος που θα αποκομίσει το παιδί για να αντιμετωπίσει μετέπειτα δυσκολίες.
Ας έχουμε, λοιπόν, υπόψιν μας τα εξής:
· Αρχικά, δεν χρειάζεται να πανικοβληθείτε και να μεγεθύνετε την κατάσταση, δίνοντας συνεχή προσοχή στην παραμικρή εκδήλωση ανησυχίας του. Η ψυχραιμία και η τρυφερότητα είναι ακριβώς ότι του χρειάζεται για να κατακτήσει αυτό το αναπτυξιακό στάδιο.
· Έπειτα, μην γελοιοποιείτε το ίδιο ή την κατάσταση, όσο αστεία και αν σας φαίνεται. Έχετε υπόψιν πόσο τρομαγμένα και δραματικά βιώνει το παιδί σας την κατάσταση και αναγνωρίστε το γεγονός πως είναι η πρώτη του επαφή με τον κόσμο και τα στοιχεία αυτού.
· Ενθαρρύνετέ το να εκφραστεί και να εξοικειωθεί με το αντικείμενο του φόβου του, κρατώντας το στην αγκαλιά σας, έτσι ώστε να νιώσει περισσότερο ασφαλής.
· Επουδενί, μην το ωθείτε βίαια ή το πιέζετε κοντά σε αυτό που φοβάται, διότι με αυτόν τον τρόπο ενδέχεται να του το μετατρέψετε σε φοβία. Το καλύτερο που θα μπορούσατε να κάνετε είναι, μετά την άδειά του, να πλησιάσετε μαζί το αντικείμενο του φόβου. Έτσι θα στηρίξετε το παιδί σας με σιγουριά, θάρρος και ασφάλεια.
· Όταν θα διαπραγματευτείτε με το αντικείμενο του φόβου του, καλό θα είναι να παρέχετε λογικές εξηγήσεις και έμπρακτες αποδείξεις ως προς την πραγματική απουσία κινδύνου.
· Αποφύγετε να του διηγηθείτε παραμύθια και ιστορίες που ξέρετε ότι θα το ταράξουν, ιδιαίτερα αν σχετίζονται άμεσα με το αντικείμενο του φόβου του. Αντ’ αυτού, μπορείτε να προμηθευτείτε εικονογραφημένα παιδικά βιβλία ή να πλάσετε αστείες ιστορίες μέσω του θεάτρου (συμβολικό παιχνίδι) ή της ζωγραφικής, που θα πραγματεύονται σχετικές φοβίες παροτρύνοντας το παιδί να ταυτιστεί με τον κεντρικό ήρωα.
· Παρατηρείστε τα προγράμματα που παρακολουθεί στην τηλεόραση και στο διαδίκτυο. Κάποιες φορές υπάρχουν έμμεσα μηνύματα που είναι ικανά να το τρομάξουν προσωρινά.
· Όσο απαιτητικό και αν σας φαίνεται, φροντίστε να μην μεταδίδετε στο παιδί τους δικούς σας φόβους. Το ίδιο συμβουλέψτε και στα άτομα του άμεσα κοντινού σας περιβάλλοντος.
· Αναρωτηθείτε μήπως εσείς ή κάποιος κοντινός του, χρησιμοποιούν «φοβικά-χαριτωμένα» μέσα, προκειμένου το παιδί να πειθαρχεί περισσότερο. Χαρακτηριστικά, αναφέρεται: «Μην πας εκεί, θα βγει ο μπαμπούλας», «Μην το πλησιάζεις, θα σε δαγκώσει», «Αν δεν είσαι καλό παιδί, θα έρθει ο κύριος τάδε να σε πάρει», «Αν δεν φας το φαγητό σου, θα φωνάξω τον τάδε να σε μαλώσει».
· Δεν θα εξυπηρετήσει καθόλου την κατάσταση να συγκρίνετε το παιδί σας με κάποιο άλλο, ακόμα και αν είναι κοντά ηλικιακά.
· Και το βασικότερο όλων, εξασφαλίστε για το μικρό σας αγγελούδι ένα ήρεμο, τρυφερό, οργανωμένο και υποστηρικτικό περιβάλλον που θα μπορέσει να αναπτυχθεί συναισθηματικά υγιώς. Αν τελευταία συμβαίνουν εντάσεις ή αλλαγές ή αν υπάρχει κάποιο άτομο στο περιβάλλον σας -που για τον οποιοδήποτε λόγο- προκαλεί τον φόβο, συμβουλευτείτε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας, έτσι ώστε να αντιμετωπίσετε και να επιλύσετε το θέμα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
